niedziela, 24 stycznia 2016

Światło w przestrzeni sklepowej

Można powiedzieć, że jest jeden wspólny mianownik, który łączy moje dotychczasowe przygody edukacyjne: fotografię, visual merchandising oraz elektronikę i telekomunikację. Tym wspólnym punktem jest światło. Na politechnice przez kilka semestrów kując fizykę, zagłębiałem wiedzę z zakresu optyki. Na zajęciach fotograficznych uczyłem się o luminancji, naświetleniu materiału światłoczułego i odpowiednim ustawianiu lamp w studio. Natomiast w Visual Merchandisingu światło to przede wszystkim percepcja. To pokazuje jak poruszony temat jest wielowymiarowym zagadnieniem. Wszakże światło to materialna przyczyna wszystkiego co widzimy.

Często w mojej pracy, albo ogólnie w Visual Merchandisingu, słyszę, że coś "musi być dobrze oświetlone", albo jest "źle oświetlone". Co to tak naprawdę znaczy?

Wracając jeszcze na chwilę do fizyki, z punktu widzenia tej nauki coś co jest dobrze oświetlone oznacza tyle, że jest widzialne. W percepcji postrzegania oświetlenia jako narzędzia w visual merchandisingu, na "jakość" oświetlenia ma wpływ bardzo wiele czynników. Mówiąc w wielkim skrócie, to czy stosujemy dobre oświetlenie jest uzależnione od tego z jakim produktem mamy do czynienia, w jakim środowisku on się znajduje i jaki efekt chcemy uzyskać.

Cechy produktów
Świetlistość produktu to zdolność do odbijania i pochłaniania światła przez przedmiot, zgodnie z oświetleniem jakie otrzyma. Pamiętać należy jednak o tym iż w procesie percepcji nie da się jednoznacznie rozróżnić mocy odbicia, a oświetlenia, gdyż dostrzega się jedynie intensywność otrzymanego światła. Dodatkowo jasność przypisywana przedmiotowi zależy od jasności całego pola widzenia. Poniższy rysunek idealnie do pokazuje - kwadrat A i B to ten sam kolor szarości.


Bardzo istotną cechą produktu z punktu widzenia oświetlenia jest również jego gradacja. Produkt, który w równym stopniu zmienia wartość tonalną, tworzy złudzenie stopniowego oświetlenia. Stosując oświetlenie skierowane zgodne z przejściem gradientu z jasnej barwy do ciemnej, można dodatkowo uwypuklić ten efekt. Warto też dodać iż gradacja jasności działa podobnie jak gradacja wielkości. Jeśli stopniowanie jest niezmienne (stałe) stwarza ono efekt stałego powiększania lub zmniejszania głębi. 

W teatrze stosuje się sztuczkę usytuowania dużych przedmiotów na pierwszym planie, by stworzyć złudzenie większej głębi. Podobne zabiegi wykonuje się w witrynach sklepowych.

Stosując różnego rodzaju oświetlenie musimy uporać się z cieniami. Przy wykorzystywaniu ostrego, kierunkowego oświetlenia cień ma tendencje wybijania się jako forma niezależna. W ten sposób może być postrzegany jako duży problem - łamiąc kompozycję, padając na inny produkt lub jako atut - podkreślając cechę, dramaturgię, nadając ideę...

(to oczywiście nie jest cień padający naturalnie, jednak już sam charakter wykorzystania tego zjawiska jako temat ekspozycji daje do myślenia).

Rodzaje oświetlenia

W przestrzeni sklepowej możemy wykorzystać różnego rodzaju oświetlenie. Warto skupić się jednak na dwóch rodzajach oświetlenia:
- świetle rozproszonym
- świetle skupionym

Światło rozproszone daje bardzo łagodne przejście między światłem, a cieniem. Cechuje je miękkość i słaba plastyczność. To światło słoneczne w zachmurzony dzień.
Światło skupione daje duży kontrast między miejscem oświetlonym, a cieniem. Powinno być kierowane w punkty, które w wyraźny sposób chcemy zaakcentować. 
Obie opcje nie wykluczają się w wzajemnie, wręcz powinny ze sobą współgrać. Przy tej samej ekspozycji witrynowej można zastosować światło rozproszone jak i skupione - skierowane na najważniejszych punktach.

Oświetlenie w sklepie jako narzędzie kreowania i postrzegania marki 

Mogę z pełnym przekonaniem stwierdzić iż oświetlenie to jedno z najważniejszych podłoży poprawnej ekspozycji. Oświetlenie ma wpływ na to jak postrzegana jest ekspozycja, ale i cały sklep, a nawet marka. Niektóre firmy z pełną determinacją wybierają odpowiednie oświetlenie, aby pozycjonować się w danym spektrum 'kieszeni klienta'. Tak oto sklepy z półki high fashion częściej stosują oświetlenie punktowe, zaciemniając pewne strefy/ części sklepu/witryn. 

(Hermes - źródło : www.cpp-luxury.com )
Markety dyskontowe natomiast najczęściej stosują oświetlenie jednolite, rozproszone o dużym natężeniu - dając w ten sposób jasny sygnał iż nie wybierają poszczególnych stref jako wyjątkowe. Wszystkie produkty/strefy są równomiernie oświetlone. 

Ciekawym zabiegiem są również oświetlenia nawiązujące do nowej technologii. Mam nieodparte wrażenie iż sklepy iDream - jasne, białe, wręcz przenoszą nas do wnętrz statków kosmicznych z filmów science-fiction. 


(źródło : www.apple.com)

Podkreślanie atutu produktu, poprzez stosowanie barwy/natężenia światła

Nie dajcie się zwieść przy stoiskach spożywczych. Tam również w zależności od produktów stosowane są odpowiednie systemy oświetlenia. 

Mięsa i wędliny opatrzone są dodatkowymi jarzeniówkami koloru różo-czerwonego. 
Gabloty z serami są zaopatrzone w światło barwy żółtawej.
Ryby i przetwory mleczne - przeważnie oświetleniem chłodnym biało-niebieskawym.
Owoce i warzywa - stosuje się różnice w natężeniu światła, aby wyostrzyć światłocienie - nadać odpowiedni kontrast i dać efekt świeżości produktów.
Pieczywo - oświetlenie brązowe/pomarańczowe - podkreślające chrupkość i "rumieńce" wypieków.

Błędy w oświetleniu przestrzeni sklepowych

Stosując systemy oświetleń w sklepach warto nie popełniać pewnych błędów, które w fazie projektowej mogą zostać niedostrzeżone. Należy pamiętać o tym iż system oświetlenia musi być dostosowany do zmiennej ekspozycji. NP: Jeśli planujemy zmienić lokalizację stołu warto, aby można było również zmodyfikować oświetlenie padające na ten nośnik.

Wybierając oświetlenie, należy zwrócić uwagę na to czy rodzaj żarówek będzie miał wpływ na postrzeganie barwy produktu, czy nie przeinaczy lub uniemożliwimy rozróżnienie odcieni. Należy pamiętać o tym, aby nie mieszać temperatur barwowych w danych źródłach światła. Ten problem pojawia się przeważnie podczas konserwacji źródeł światła.

Niedoświetlenia to najczęstszy błąd. Dotyczy on zarówno sklepu - brak odpowiedniego natężenia światła, jak i witryn otwartych - mniejsze natężenie oświetlenia witryny w stosunku do reszty sklepu.

Generalnie od oświetlenia zależy nasze postrzeganie produktu. Może dlatego w Ikei tak świetnie sprawdzają się pokoje inspiracji? Gdzie oświetlenie jest kreowane na naturalne, takie jak w mieszkaniach, a produkt, który tam się znajduje, wygląda tak jak w naszym domu? Dlaczego, więc go nie kupić ?

#oświetlenie #światło #lampy #vm #visual #merchandising

źródła:

http://www.portalfmcg.pl/
http://lumiverso.com/
Aranżacja wystaw sklepowych - wydawnictwo "Arkady"

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz